پایگاه تالش شناسی پنجره ای به روی فرهنگ و تمدن تالش
گلیم تالش، آستارا و نمین از نگاه مسئولین استان
فهیمه ملک‌محمدی
استان گیلان جایگاه مناسبی در زمینه صنعت گلیم‌بافی کشور دارد. به گفته کارشناسان، گلیم‌بافی استان گیلان دارای ویژگی‌های منحصری بوده و از جهات بسیاری قابل مقایسه با گلیم استان‌های دیگر نیست به طوری که از بازار صادراتی خوبی برخوردار است. از مراکز عمده تولید گلیم می‌توان، شهرستان‌های تالش، آستارا و رشت اشاره کرد. بخشی از گلیم بافته شده در دو شهرستان تالش و آستارا به امریکا و اروپا صادر می‌شود اما عمده بازار صادرات گلیم، جمهوری آذربایجان و روسیه است.
پیش‌بینی صادرات گلیم معاون صنایع‌دستی، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان گیلان می‌گوید: استان گیلان در دو شهرستان گلیم‌بافی دارد؛ یکی شهرستان تالش و دیگری آستارا. در مجموع حدود ۲۴۵۰ نفر در این دو شهرستان به گلیم‌بافی مشغول هستند. سلمان شاه‌محمدی در گفت‌وگو با گسترش‌تجارت می‌افزاید: این هنرمندان به طور متوسط به غیراز فروش داخلی، سالانه حدود یک میلیون دلار صادرات دارند. بیشترین میزان این صادرات از مرز آستارا وارد کشورهای حاشیه دریای مازندران می‌شود. عمده‌ترین صادرات گلیم به جمهوری آذربایجان و روسیه انجام می‌شود. هر هفته هنرمندان گلیم‌باف در نمایشگاه‌ها حضور پیدا کرده و گلیم‌های خود را عرضه می‌کنند. به جزء این دو کشور به عراق و ترکیه هم گلیم صادر می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: میزان صادرات گلیم در سال‌های گذشته متفاوت بوده است. سال ۹۳ حدود ۹۰۰ هزار دلار و سال ۹۴ یک میلیون دلار گلیم صادر شده است. اما در زمینه صادرات گلیم در امسال هنوز آماری دقیقی در دسترس نیست چون بخشی از این صادرات در سیستم گمرک ثبت نمی‌شود. شاه‌محمدی تصریح می‌کند: بخشی از صادرات گلیم به صورت چمدانی و بخش دیگر از طریق خودروهای عمومی و شخصی‌مانند اتوبوس و وانت انجام می‌شود و مشمول مراحل اداری نمی‌شود.
معاون صنایع‌دستی، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان گیلان بیان می‌کند: پیش‌بینی می‌شود تاپایان سال صادرات گلیم به یک‌میلیون و ۱۰۰ هزار دلار برسد، البته بازار فروش گلیم نسبت به سال گذشته ضعیف‌تر شده اما امیدواریم با حضور هنرمندان و بافندگان گلیم در نمایشگاه‌ها صادرات بیشتری را نسبت به سال گذشته شاهد باشیم. شاه‌محمدی اظهار می‌کند: عمده مشکلات صادرکنندگان در زمینه فروش گلیم است، با توجه به ۲۴۵۰ بافنده در دو شهرستان تالش و آستارا نیاز به یک بازار بزرگ داریم. بافندگان گلیم به‌طور عمده در منازل و کارگاه‌های خانگی مشغول به فعالیت هستند، به همین منظور باید آنها را در یک بازار وسیع و کارگاه‌های استاندارد تجمیع کرد و روی طراحی و سازماندهی مربوط فعالیت‌های بسیاری انجام داد به طور حتم با اجرای این برنامه‌ها مشکلات این بخش برطرف می‌شود.
صادرات گلیم به امریکا و اروپا
معاون صنایع‌دستی، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان گیلان تاکید می‌کند: در کارگاه‌ها باید به تولیدکنندگان، طراحی و روش‌های جدید گلیم‌بافی، مواد اولیه نوین و همچنین دست پیدا کردن به بازارهای جدیدآموزش داده شود. بخشی از صادرات گلیم استان گیلان به امریکا و اروپا انجام می‌شود اما عمده بازار صادرات گلیم، جمهوری آذربایجان و روسیه است. وی اضافه می‌کند: یک نوع گلیم در لاهیجان تولید می‌شود که به گلیم فارس معروف است، این گلیم‌ها را به صورت چمدانی به امریکا صادر می‌کنیم. با وجود اینکه بازار صنایع‌دستی در سال‌های گذشته سازماندهی لازم را نداشته‌اند با این حال توانستیم به صورت چمدانی به امریکا و اروپا صادرات گلیم داشته باشیم. شاه‌محمدی با اشاره به صادرات لباس محلی قاسم‌آباد به کشورهای اروپایی و افریقایی تاکید می‌کند: در زمینه اعتبارات هم باید از هنرمندان حمایت شود تا بتوانند هزینه حمل کالا و اجاره محل غرفه را به راحتی پرداخت کرده و بعد از آن محصولات خود را به بازارهای جهانی معرفی کنند. به غیراز گلیم؛ سفال را به اروپا و حصیر را به کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس صادر می‌کنیم.
نشان‌سازی ۲ کارگاه گلیم‌بافی
رییس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گیلان با بیان اینکه شهرستان‌های تالش و آستارا از شهرستان‌های مطرح ایران در تولید گلیم هستند، می‌گوید: در روستای عنبران آستارا ۷۰۰ هنرمند قالیباف، بهترین و زیباترین قالی و گلیم‌ها را تولید می‌کنند و به مسافران داخلی و خارجی این شهرستان عرضه می‌کنند. منوچهر صدفی در گفت‌وگو با گسترش‌تجارت با بیان اینکه گلیم‌های تولیدی آستارا و تالش به جمهوری آذربایجان و روسیه صادر می‌شود، می‌افزاید: اشتغال بانوان هنرمند منطقه از طریق گلیم‌بافی بسیار با اهمیت است. خوشبختانه گلیم شهرستان تالش و آستارا در روسیه و کشورهای منطقه دارای محبوبیت ویژه‌ای است.
رییس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گیلان با بیان اینکه خوشبختانه توانستیم ۲ کارگاه‌های گلیم‌بافی را نشان‌سازی کنیم، تصریح می‌کند: مهم‌ترین موضوع در زمینه صادرات این است که دولت باید صادرکنندگان و تولیدکنندگان را مورد حمایت ویژه قرار دهد، همچنین دولت باید زمینه را برای حضورصادرکنندگان در نمایشگاه‌های خارجی فراهم کند تا آنها بتوانند کالای خود را در بازارهای جهانی به خوبی معرفی کنند. صدفی خاطرنشان می‌کند: امسال باید تلاش کنیم در زمینه معرفی کالای هنرمندان صنایع‌دستی در سایر کشورها پررنگ‌تر ظاهر شویم، بنابراین این هدف نیازمند یکسری زیرساخت‌ها و اعتبارات است به عنوان مثال، هنرمندان به تنهایی نمی‌توانند یک نمایشگاه خارجی را مدیریت کنند باید شرکت‌های نمایشگاهی قابل اعتمادی باشند که بتوانیم این برنامه‌ها را اجرا کنیم.
