تالشان ایل چهارلنگ بختیاری

تالشان تبعید شده به قلمرو ایل بختیاری در استان لرستان

اختصاصی پایگاه تالش شناسی

علی عبدلی

چندی پیش در این سایت مطلبی قرار گرفت که از وجود جمعیت انبوهی از تالشان در کتالم مازندران خبر می داد که نام بسیاری از آنها پسوند طالشی دارد . اکنون نیز دوستی به نام ( اردشیر تونی ) از الیگودرز لرستان با نگارنده تماس گرفته و از وجود ۱۵۰ خانواده « طالشی» در آن استان خبر داده است. این خانواده ها به شرحی که خواهدآمد، وابسته به شاخه چهارلنگ ایل بزرگ بختیاری هستند و نام بخشی از آن مردم نیز پسوند طالشی دارد. جالب توجه این است که در شهرستان رضوانشهر، ایل خوشابرنیز طایفه بزرگی زندگی می کند که شیرازی خوانده می شوند و گویا از شیراز به تالش تبعید شده اند. همانطور که آقای تونی اشاره کرده است، این جابجایی ها حدود دویست و اندی سال پیش و در دوره افشاریان اتفاق افتاده است.

آقای تونی ضمن توضیحاتی مفصل در مورد ریشه و اصل تالشی خود، نوشته است:

بگفته پیران و بزرگان از آمدن ما به لرستان حدود ۲۳۰سال می گذرد وباتوجه به سخنان بزرگترها طایفه ما دراصل طالشی است .از این بابت بسیار خوشحالیم  طایفه ما هفت نسل پیش به دوبرادر می رسد که با خانواده های خود از طالش آمدند یکی از آنها به نامهای دورش خان درروستایی به نام طاسهل ازتوابع الیگودر لرستان ودیگری به نام میرزاخان دردربند ازتوابع ازنا که به همدیگر نزدیک میباشند سکنی گزیدند. ازنسل این دومرد بزرگ حدود ۱۰۰الی۱۵۰ خانوار به وجود آمد که تا به حال با عزت وبزرگی دراین دیار زندگی کرده اند واز احترام خاصی  بین طوایف برخورداریم . اینجانب اردشیر تونی فرزند میرراعلی فرزند قاسمعلی فرزند کربالی فرزند حسین  فر دورش خان هستم. همانطور که گفتم  دورش خان وبرادرش میرزاخان طالشی  از تالش آمده اند  ودرضمن  مناطقی نیز داریم که در زمان قدیم مهاجرینی ازگیلان در آن جا ساکن شده اند و اکنون آنها را گیلاوند می گویند . ما هم که به طالشی معروفیم . سلسله مراتب ایلی ما عبارت است از : تش طالشی – کوه جلا لوند ، تیره تونی ، طایفه عبدالوند، ایل میوَند ایل چهارلنگ  بختیاری .

تیره ای ازما که در روستای دربند ساکن هستند، نام خانوادگی خود را طالشی ثبت کرده اند وایشان ازنسل میرزا خون یاهمان میرزا خان هستند. می گویند درزمان های پیش چند نفر از بزرگان تالش که با ما نسبت برادری وفامیلی دارند، به الیگودرز واز آنجا به طاسهل آمده تا مارا با خود به زادگاه مان برگردانند ولی چون همگی دارای زن وفزند شده بودند وبه واسطه این پیوندها بسیار مورد احترام بودند اقوام دیگر فامیل ازبرگشت آنها جلو گیری کردند لازم است بدانید طایفه ما درمیان طوایف دیگر ازارزش وجایگاه ویژه ای برخورداراست . در حال حاضر بیشتر خانواده های تیره ما در شهرستان الیگودرز ساکن هستند ودرروستا نیز دارای املاک کشاورزی مباشیم  .عده زیادی از خانوارهای ما در اهواز، تهران، دزفول ، پاکدشت، با نام های فامیلی : تونی ، جلالی، درویشی و محمدی زندگی می کنند  .

زبان ما مخصوصا طالشی هایی که در دربند ساکن هستند با زبان تالشی بسیار نزدیک است . مثلا :

جیر – زیر  /  هنی – دوباره  /   شو – شب  /   پو – نخ  /  آو- آب  / اَورو- ابرو /   پئشت انده پئشت – اجداد / استل – استخر /  نوم – اسم /   پف – آبشش  /   یواش – آهسته  /   تمارزو – حسرت به دل /  هیسَ – الان / افتاو – آفتاب  /  خوارَزا – خواهر زاده /  زو –  زود  /  ورزا –  گاونر.