پایگاه تالش شناسی پنجره ای به روی فرهنگ و تمدن تالش
در گروه واتساپی«پیشکسوتان فرهنگ تالش» گاهگاه مطالب کوتاه و جالبی در زمینه فرهنگ مردم نشر می بابد که حیف است درجایی ثبت نشود . نمونهه اش چند مطلب درپیوندبا آیین چهارشنبه سوری است که به وسیله آقایان حاجت زاده ، شهریار پورمحمد و مهندسان شمال منتشر شده که عینا درپایگاه تالش شناسی قرار داده شد :
درغروب آخرین چهارشنبه سال آتش افروخته می شد وهفت کوپه کاه وکولش با فاصله معین برافروخته می شد وپریدن برروی آتش که سوزانده پلیدی ها ونورکه مظهر روشنایی وگریز از تاریکی وجهل بود همه اهالی خرد وکلان را وامیداشت که ازروی آن بپرند حتی خردسالان در بغل پدران ویا مادران و بزرگان خانواده همه ازروی آتش عبور داده می شدند
یادش بخیر پدر باتفنگ ساچمه ای سر پر معجر نقره بست هفت بار تفنگ را با باروت پرمی کرد وبه آسمان می گرفت وخالی می کرد. صدای تیر اندازی تفنگ وپریدن از آتش وشورو ولوله تمام فضای آبادی را فرا می گرفت و همه شادی می کردند
بعد از مراسم چهارشنبه سوری در فضای حیاط یا در کوچه ها برای صرف شام این شب چهار قلم غذای مخصوص این شب رامادر آماده می کرد که عبارتنداز ۱. سیرابیج ۲ ماهی ۳ ترشه تاره۴ سیره کوکو که شام را اهالی خانواده باهم مصرف می گردند
دریک پیشدستی بایک مشت پلو وچهارنوع خورشت یاد شده روی طاقچه ایوان بیرون برای چهارشنبه خاتون غذای کمی می گذاشتند تا میل کند
روز آخرین سه شنبه سال، صبحدم از چاه حیاط منزل توسط مادر چندین سطل آب برداشته می شد تا برای این روز اهالی خانواده استحمام کنند واعتقاد داشتند که آن آب دوا ودرمان است
مرغانه جنگ و حلواسازی. عروس گوله یاغوله ونوروز خوانی هم دراین روزها دراوج خود بود وخرید های پایان سال وپوشاک وشیرینی که عمدتا از بازارهای هفتگی تامین می شد
شتشوی البسه وزیر اندازها وحصیر وگلیم وفرش و آهک مالی دیوار ونقش ونگار با گل زرد و خاکروبی وویشور وآلاوه وگردگیری منازل توسط بانوان صورت می گرفت وهمه مهیا می شدند برای عید مبارک باد ودید وبازدید بدون غل وغش وبی ریا وبی تکلف
حیف صد افسوس برآن دوران که دیگر برگشت ناپذیر است واین آیین پاک ایرانی از ما زدوده شد
یاد آن ایام خوشی بخیر.
کاشت نهال
سلام یک رسم بسیار عقلانی و هوشمندانه در قدیم که کوچک بودیم مادر خدا بیامرز ما بشدت به ان معتقد و حتم اجرا میکرد آن بود که روز سه شنبه برای هر عضو خانواده چهل نهال و یا شیفه درخت میوه یا درختانی که چوب انها مورد نیاز بود تهیه میکرد و صبح بسیار زود چهارشنبه با یک ریا یا راکه درخت به که از روز قبل تهیه میکرد خیلی یواش به پایه تک تک میزد میگفت بیدار شید هر کس
چهل نهال خود را بکارد و از چند روز پیش شروع میکرد به فواید این کار در صبح آخرین روز چهارشنبه سال و میگفت هر کس این کار را بکند چهل سال عمرش دراز چهل شانس خوب زندگی و چهل سکه یا پول خوب گیرش میاید و از چهل بلا سالم رد میشود حیاط بزرگ ما پر از انواع درختان میوه بود و کمتر میوه ای بوددر حیاط و باغ ما نبود خوج به الوچه شفتالو و پرتقال لیمو و همه درختان میوه ما داشتیم بقدری از فواید این کار بما گفته بود کاملا به گفته او ایمان داشتیم این بسیار رسم خوب و عالی و حساب شده ای بود سالی اگر از هر چهل نهال هر کدام دو تا هم بزرگ میشد عالی بود چه خوب است این رسم مهم دو باره رواج یابد و جاری شود اینها با موارد دیگر میشد رسم و آیین نیاکان تالش .موفق باشید .دولتی پر ه سر
چهارشنبه سوری ودرختان
درمورد درختان میوه ازجمله درخت گردو بوسیله داس درپایین تنه در چند نقط با داس برش های را ایجاد بگونه ای که این زخم ها به پوست آسیب جدی وارد نشود واعتقاد داشتند که درخت گردو بربار ترخواهد شد که بعد ها ثابت شد که این عمل باعث تحریک درخت می شود واو رابرای بقای بیشتر وادار به میوه دادن بیشتر می کند
کت زدن درخت
درمحل مارسم این بود بعد ازمراسم چهارشنبه سوری یک نفر تبر برمی داشت وبسوی درختان میوه مخصوصا گردو حمله ورمیشد به این نیت که این درخت چرا پارسال میوه نداده است باید اینو ازریشه قطع کنم و شخص دبگری می آمد وساطت می کرد و تبرش میگرفت ومیگفت تراخدا رحم کن امسال این درخت میوه میدهد اینقدر که شاخه هایش بشکند بعد به درخت اشاره مبکرد مبگفت درخت شنیدی من وساطت کردم اگرمیوه ندی سال آینده ازوساطت خبری نیست.
یک بار من بچه بودم پدرم تبر را به من داد من هم تا پدرم رسید درخت گردو را نصف بریدم پدرم عصبانی شد گفت چکار کردی من نگفتم قطع کن گفتم نقش بازی کن بعد تنه بریده را باپارچه بست تا درخت خشک نشود .
یادش بخیر
