پایگاه تالش شناسی پنجره ای به روی فرهنگ و تمدن تالش
شهرستانی در تالش شمالی که متوسط عمر اهالی اش بیش از یک قرن است!
لریک شهرستانی ست کوهستانی، سرسبزو باشکوه که در ناحیه غربی تالش شمالی و در مجاورت اردبیل واقع است.
اگر روزی به جمهوری اران سفر کردید، از آستارای آن سوی مرز راهتان را کج کنید وسری هم به لریک بزنید. این شهرستان با بیش از ۱۰۰۰ کیلومترمربع مساحت در شمال کوههای تالش پا گرفته و از شرق به زمین‌های جلگه‌ای لنکران ختم می‌شود. همسایه‌ی شمالی آستارا ست .بر بام تالش نشسته و طبیعت بکر و دست‌نخورده‌اش آن را به مقصدی جذاب و دیدنی برای گردشگران تبدیل کرده است.
آب‌وهوای لریک :
می‌گویند در لریک می‌توانید آسمان را با دست لمس کنید. قرار گرفتن در ارتفاعات تالش و هوای تمیز لریک در این تعریف و تمجیدها بی‌تأثیر نبوده است. آب‌وهوای معتدل کوهستانی و طبیعت سرسبز و زیبای لریک زبانزد خاص و عام است. آب‌وهوایی که بی‌شباهت به آب‌وهوای ارتفاعات گیلان نیست؛ اما فاصله‌ی بیشتر لریک از دریا به نسبت شهرهای گیلان هوای آن را خواستنی‌تر کرده است. این شهر زیبای جمهوری آذربایجان در تابستان هوایی خنک دارد و میزبان مسافران و گردشگرانی از ایران و دیگر نقاط جهان است.
جاذبه‌های لریک :
در کنار طبیعت زیبا و دست‌نخورده‌ی لریک همچون کوهستان‌های سرسبز، جنگل‌ها و آبشارها و… چشمه‌های آب گرم لریک از دیگر جاذبه‌های این شهر هستند. بیش از ۳۰ خاصیت درمانی برای آب این چشمه‌ها ذکر شده است.
در جنگل‌های لریک و در امتداد رودخانه‌ی زیبای این منطقه حیواناتی چون گراز وحشی، خرگوش، روباه، اردک و خروس زندگی می‌کنند. عمق جنگل که منطقه‌ای حفاظت‌شده است نیز زیستگاه گربه‌سانان نادری همچون پلنگ و گربه‌ی وحشی است.
از آثار تاریخی لریک می‌توان به غار عصر حجر «گیز یوردو» اشاره کرد که در نزدیک روستای میستان در ارتفاع ۲۴۳۰ متری از سطح دریا قرار دارد. کتیبه‌های سنگی نیز از دیگر یافته‌های باستان شناسان در منطقه‌ی کوهستانی اورند است.
علاوه بر این‌ها می‌توان به آثار تاریخی لریک نیز اشاره کرد. مجسمه‌ی قوچ، مجسمه‌ای که مردمان این منطقه به‌خوبی آن را می‌شناسند. مجسمه‌هایی نظیر این در نقاط دیگر آذربایجان همچون نخجوان و بخش‌هایی از آذربایجان ایران نیز به چشم می‌خورد. مجسمه‌ی قوچ مجسمه‌ای بوده که مادران با نذر مشتی گندم از او می‌خواستند فرزندشان را از چنگ هیولای سرخه و دیگر بیماری‌ها برهاند.
یکی دیگر از دیدنی‌های این منطقه که حتما در سفر به لریک آذربایجان باید آن را ببینید، گورستان مربوط به قرون وسطی و سنگ گورهای عجیب و غریب آن است. حدود دویست سنگ قبر در این گورستان کوچک وجود دارد. این گورستان که بعضی می‌گویند حتی به دوره‌های پیش از اسلام بازمی‌گردد در دامنه کوههای تالش، زیر درختان سایه‌دار و در منظره کوههای سرخ و چشمه‌های گوارای فراوان قرار گرفته است.
علت شهرت لریک چیست؟
لریک بیش از هر چیز دیگری به خاطر عمر طولانی مردمش در دنیا مشهور شده است. شاید اینجا تنها موزه‌ی مردمان صدساله در جهان باشد. رکورد طولانی‌ترین عمر انسان در دو قرن اخیر مربوط به همین منطقه است. گفته می‌شود شیرعلی مسلم اف در زمان مرگ ۱۶۸ سال عمر داشت. این یعنی چوپان لریکی -مسلم اف- ۴۶ سال مسن‌تر از پیرترین انسان روی زمین بوده است. در آن زمان یعنی در سال ۱۹۷۳ که شیرعلی مُرد، ۱۲۲ سالگی زن فرانسوی، ژان کالمان، تائید شده بود و وی را به‌عنوان پیرترین فرد روی کره‌ی زمین می‌شناختند. شیرعلی مسلم اف طبق ادعای محلی‌ها تا ۱۶۷ سالگی به‌سختی کار می‌کرد. سیگار نمی‌کشید و الکل نمی‌نوشید. غذای وی متشکل از میوه، سبزی، نان کامل و ماست و پنیر کم‌چرب بوده است. مسلم اف در طول زندگی‌اش سه همسر داشته است. او سرانجام در ۱۶۷ سالگی دچار بیماری ذات‌الریه می‌شود و یک سال بعد در سن ۱۶۸ سالگی فوت می کند.
