پایگاه تالش شناسی پنجره ای به روی فرهنگ و تمدن تالش
آبشار ورزان که به آبشار سوباتان نیز شهرت دارد از لحاظ بلندی دومین آبشار تالش است. این آبشار در فاصله ۳۶کیلومتری شمالغرب شهر هشتپر (تالش) ، در ۲۲ کیلومتری جنوب دریاچه نئور (ازمسیر فیبر نوری اردبیل گیلان) در ارتفاع ۱۹۰۰-۱۹۷۰ متری از سطح دریا قرار دارد.
این آبشار که حدود یکصد متر بلندی دارد ، در روستای ورزان ، ضلع شمال غربی سوئه تون واقع شده و فاصله آن تا سوئه تون حدود ۴ کیلو متر است . آب رودخانه ورزان یکی از شاخه های اصلی رودخانه لیسار است که از چشمه های بالا دستی سر چشمه گرفته در مسیر خود هنگام ریزش از صخره های عظیم ورزان آبشاری زیبا و دیدنی را تشکیل می دهد.
فصل بهار و نیمه های پاییز مناسب ترین زمان برای دیدن این آبشار است . زیرا در این زمان ، به ویژه در بهار به علت بارندگی های موسمی و آب شدن برف ها ، ورزان دارای بیشترین حجم آب نسبت به فصل تابستان است . از سوی دیگر طبیعت پیرامون آبشار نیز زیبا تر از هر زمان دیگر است .
آبادی ییلاقی سوئه تون (سوبانان) روبروی رشته کوه بلند «ریشکاجی یا ریشگاسر»» قرار دارد.جمعیت منطقه ییلاقی سوئه تون (شامل گزنه هونی ، بیده پشت و…)به صورت فصلی متغیر است ،بهار تابستان و اوایل پائیز منطقه پر از هیاهو و جنب و جوش است ، ترکیب جمعیتی عمداٌ از تالشان و بومیانی است که به دامداری و دامپروری مخصوصاٌ گوسفند مشغول هستند.سایر ساکنین از اهالی بخش مرکزی و بخش لیسار تالش هستند. طبیعت زیبا ،محیط دلرباوهوائی به غایت نیکوپذیرای خیل طبیعت گردان و کوهنوردان ملی و محلی و به ندرت گردشگران خارجی است.
نام سوباتان که سووتن تلفظ می شود از ترکیب واژه سو به معنای گلپر و تن به معنای وطن است و یک واژه تالشی است. بیشترین تولید گلپر از زمینهای این منطقه در تالش به عمل می آید.
ساکنین روستای ورزان که بیش از ۵۰ خانوار هستند اکثرا اهالی روستاهای هره دشت شمالی و جنوبی و کوهپایه نشینان لیسار هستند که اکثرا به شغل دامداری و دامپروری مشغولند. بدلیل پایین بودن دمای هوای این منطقه به علت ارتفاع بیشتر نسبت به سطح دریا ، شقایق ورزان نیز دیر تر از شقایق سوباتان شکوفه می زند. از سوباتان تا آبشار ورزان حدود ۱ ساعت کوهپیمایی سبک در پیش خواهید داشت.
